کاشت حلزون در بزرگسالان یکی از موضوعاتی است که در طول ۱۵ سال تجربه کاریام به عنوان شنواییشناس، همواره با پرسشهای متعددی از سوی مراجعین روبرو بودهام. به یاد دارم خانم ۳۵ سالهای که پس از تصادف، دچار کاهش شدید شنوایی شده بود، با نگرانی به کلینیک باران مراجعه کرد. او نمیدانست که آیا در این سن امکان بازگشت به دنیای صداها برایش وجود دارد یا خیر. خوشبختانه، پس از ارزیابیهای دقیق و انجام موفقیتآمیز عمل کاشت حلزون، امروز او به راحتی با خانوادهاش ارتباط برقرار میکند.
براساس مطالعات علمی و تجربیات بالینی، کاشت حلزون یک روش درمانی پیشرفته است که میتواند برای افراد تا سن ۷۵ سالگی (در صورت سلامت عمومی مناسب) انجام شود. این عمل طی یک جراحی ۲-۳ ساعته انجام میشود که طی آن، یک دستگاه الکترونیکی ظریف در گوش داخلی کار گذاشته میشود. مزیت اصلی آن، امکان بازگشت به دنیای ارتباطات و صداها است، اگرچه نیاز به صبر و تمرین در دوره توانبخشی دارد. مهمترین نکته این است که نتایج در بزرگسالان به عوامل مختلفی از جمله مدت زمان ناشنوایی و انگیزه فرد برای توانبخشی بستگی دارد.
اخیراً در کلینیک باران، با مورد جالبی روبرو شدیم. آقای معلمی که پس از ۱۰ سال کمشنوایی پیشرونده، دیگر از سمعک سودی نمیبرد، برای مشاوره کاشت حلزون مراجعه کرد. نگرانی اصلی او، تأثیر این عمل بر توانایی تدریسش بود. پس از ارزیابیهای دقیق و تأیید شرایط مناسب، عمل با موفقیت انجام شد. نکته کلیدی در موفقیت ایشان، شرکت منظم در جلسات توانبخشی و حمایت خانواده بود. امروز، او نه تنها به کلاس درس بازگشته، بلکه با اعتماد به نفس بیشتری تدریس میکند. توصیه میکنم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا اطلاعات کاملتری درباره این روش درمانی امیدبخش کسب کنید.
کاشت حلزون در بزرگسالان: راهنمای جامع برای متقاضیان
با بیش از یک دهه تجربه در حوزه شنواییشناسی و مشاوره به بیماران، میخواهم اهمیت نقش شنواییشناس در فرآیند کاشت حلزون را برجسته کنم. شنواییشناس همچون پلی ارتباطی میان تیم جراحی و بیمار عمل میکند و نقش اساسی در موفقیت این درمان دارد.
تعریف و معرفی کاشت حلزون در بزرگسالان
کاشت حلزون در بزرگسالان یک روش درمانی پیشرفته است که برای افرادی با کمشنوایی عمیق یا ناشنوایی کامل طراحی شده است. این دستگاه شامل دو بخش داخلی (که در جراحی کار گذاشته میشود) و خارجی (که روی پوست سر قرار میگیرد) است. برخلاف تصور عموم، این دستگاه صرفاً یک تقویتکننده صدا نیست، بلکه با تبدیل امواج صوتی به سیگنالهای الکتریکی، مستقیماً عصب شنوایی را تحریک میکند.
نمونه موفق این درمان، بیماری بود که پس از ابتلا به مننژیت، شنوایی خود را از دست داده بود. با کاشت حلزون، او توانست پس از سه ماه توانبخشی، به محیط کار خود بازگردد و ارتباطات اجتماعیاش را از سر بگیرد.
مزایا و معایب کاشت حلزون
مزایا:
مزایای اصلی کاشت حلزون شامل بازگشت به دنیای صداها، بهبود کیفیت زندگی و افزایش استقلال فردی است. بیماران میتوانند صداهای محیطی را تشخیص دهند و در مکالمات روزمره شرکت کنند. همچنین امکان لذت بردن از موسیقی و شنیدن صدای عزیزان فراهم میشود.
معایب :
البته چالشهایی نیز وجود دارد. هزینه اولیه بالا، نیاز به جراحی، و ضرورت شرکت منظم در جلسات توانبخشی از جمله مواردی است که باید در نظر گرفت. همچنین نتایج در افراد مختلف، متفاوت است و به عواملی مانند مدت زمان ناشنوایی بستگی دارد.
تفاوت کاشت حلزون با سمعک
تفاوت اصلی در این است که سمعک صرفاً صداها را تقویت میکند، در حالی که کاشت حلزون در بزرگسالان سیگنالهای صوتی را به شکلی کاملاً متفاوت پردازش میکند. سمعک برای افرادی با کمشنوایی خفیف تا شدید مناسب است، اما کاشت حلزون برای افرادی توصیه میشود که از سمعک سود کافی نمیبرند.
برای مثال، بیماری داشتم که با وجود استفاده از قویترین سمعکها، همچنان در درک گفتار مشکل داشت. پس از کاشت حلزون، توانایی درک گفتار او به طور چشمگیری بهبود یافت.
شرایط کاندیداتوری برای عمل
برای کاشت حلزون مناسب بودن، شرایط خاصی لازم است. کمشنوایی عمیق دوطرفه، عدم بهرهمندی کافی از سمعک، و سلامت عمومی مناسب از شرایط اصلی هستند. آزمایشهای متعددی شامل شنواییسنجی، تصویربرداری، و ارزیابیهای پزشکی باید انجام شود.
مراحل ارزیابی و آمادگی برای کاشت حلزون در بزرگسالان
در مسیر آمادهسازی بیماران برای کاشت حلزون در بزرگسالان، شنواییشناس نقش محوری در هماهنگی تمام مراحل ارزیابی و آمادهسازی دارد. او همچون یک راهنمای متخصص، بیمار را در تمام مراحل همراهی میکند و اطمینان حاصل میکند که تمام ارزیابیهای لازم به درستی انجام میشوند.
۱. تستهای شنواییسنجی ضروری
اولین گام در مسیر کاشت حلزون در بزرگسالان، انجام تستهای دقیق شنواییسنجی است. این تستها شامل ادیومتری تون خالص، ادیومتری گفتاری، و تستهای تکمیلی مانند ABR و OAE است که وضعیت دقیق شنوایی را مشخص میکنند. تستهای تکمیلی مانند آزمون درک گفتار با و بدون سمعک نیز انجام میشود تا میزان بهرهمندی فرد از سمعک مشخص شود. این اطلاعات برای تصمیمگیری درباره مناسب بودن کاشت حلزون ضروری است.
۲. مشاورههای پزشکی تخصصی
مشاوره با متخصصان مختلف شامل جراح گوش و حلق و بینی، متخصص بیهوشی، و در صورت نیاز، متخصص قلب و داخلی ضروری است. این مشاورهها اطمینان میدهند که فرد از نظر پزشکی شرایط لازم برای جراحی را دارد.
در این مرحله، پزشکان تمام جوانب سلامتی فرد را بررسی میکنند و در صورت وجود بیماریهای زمینهای، راهکارهای مدیریت آنها را ارائه میدهند.
۳. آزمایشهای پیش از عمل
آزمایشهای خون، تصویربرداری CT و MRI از استخوان گیجگاهی، تستهای انعقادی و بررسیهای قلبی-عروقی از جمله آزمایشهای ضروری هستند. این آزمایشها ساختار داخلی گوش و وضعیت عمومی سلامت را نشان میدهند.
۴. آمادهسازی روانی و جسمانی
- آمادهسازی روانی شامل جلسات مشاوره با روانشناس و آشنایی با تجربیات افراد موفق در کاشت حلزون است. همچنین، خانواده باید با روند توانبخشی و انتظارات واقعبینانه از نتایج آشنا شوند.
- از نظر جسمانی، رعایت رژیم غذایی مناسب، قطع برخی داروها طبق نظر پزشک، و انجام آزمایشهای تکمیلی در صورت نیاز ضروری است.
۵. برنامهریزی زمانی ارزیابیها
معمولاً روند ارزیابیها بین ۴ تا ۶ هفته طول میکشد. این زمانبندی شامل مراجعات متعدد برای انجام تستها، مشاورهها و آزمایشهاست. برنامهریزی دقیق این مراحل توسط تیم درمان انجام میشود.
بازتوانی و مراقبتهای پس از کاشت حلزون
۱. برنامه جلسات تنظیم پردازشگر
تنظیم پردازشگر گفتار یکی از حساسترین مراحل پس از کاشت حلزون در بزرگسالان است. در ماه اول، معمولاً هفتهای یکبار جلسات تنظیم خواهیم داشت. در این جلسات، صداها را بهتدریج برای بیمار قابل شنیدن میکنیم تا مغز فرصت تطبیق داشته باشد.
مثلاً، در جلسه اول ممکن است بیمار صداها را شبیه بوق یا سوت بشنود، اما بهتدریج با تنظیمات دقیق، این صداها شکل طبیعیتری به خود میگیرند. مانند نوزادی که تازه متولد شده و باید یاد بگیرد صداها را تشخیص دهد.
۲. تمرینات شنیداری و گفتاری
این تمرینات باید روزانه و منظم انجام شوند. از تشخیص صداهای ساده مثل بوق ماشین یا زنگ تلفن شروع میکنیم و بهتدریج به سمت درک گفتار حرکت میکنیم. توصیه میکنم در محیط خانه، یک ساعت مشخص را به این تمرینات اختصاص دهید.
برای مثال، میتوانید از تمرین تشخیص صدای لوازم خانگی شروع کنید. وقتی چایساز صدا میکند یا تلفن زنگ میخورد، از بیمار بخواهید منبع صدا را شناسایی کند. این تمرینات ساده اما مؤثر هستند.
۳. مراقبتهای بهداشتی از دستگاه
نگهداری از قطعات خارجی ایمپلنت حلزون بسیار مهم است. هر شب قبل از خواب، باید پردازشگر را در محفظه خشککن مخصوص قرار دهید و باتریها را شارژ کنید. این کار طول عمر دستگاه را افزایش میدهد. همچنین، توصیه میکنم یک جعبه مخصوص برای نگهداری لوازم جانبی تهیه کنید. در این جعبه باید باتری یدک، سیمهای رابط اضافی و ابزار تمیزکاری را نگهداری کنید. از تماس دستگاه با آب و رطوبت شدید جداً خودداری کنید.
۴. پیگیریهای دورهای لازم
پس از تثبیت وضعیت شنوایی، جلسات پیگیری هر سه ماه یکبار انجام میشود. در این جلسات، عملکرد دستگاه را بررسی میکنیم و در صورت نیاز تنظیمات را اصلاح میکنیم. همچنین پیشرفت بیمار در درک گفتار را ارزیابی میکنیم.
نوشته پیشنهادی : شنوایی سنجی آنلاین
منابع:
- Cochlear™ Hearing Implants for Adults
این منبع توضیح میدهد که کاشت حلزون برای بزرگسالان با کم شنوایی شدید تا عمیق در یک یا هر دو گوش که از سمعکها بهره کافی نمیبرند، مناسب است.لینک منبع - Cochlear Implantation in Adults (NEJM)
این مقاله از مجله “NEJM” به بررسی جزئیات جراحی کاشت حلزون در بزرگسالان میپردازد. لینک منبع