زمان تزریق واکسن سه گانه 18 ماهگی و 6 سالگی است. این واکسن محتوی سه واکسن کزاز، دیفتری و سیاه سرفه است، و از سه بیماری خطرناک کزاز، دیفتری و سیاه سرفه پیشگیری می کند.
واکسن سه گانه یکی از مهمترین واکسن های دوران کودکی است، این واکسن تا قبل از سال 1393 در2، 4، 6 ، 18 ماهگی و سن 6 سالگی به کودکان تزریق می شد، ولی از این تاریخ به بعد، واکسن پنج گانه درنوبت های 2، 4 و 6 ماهگی، جایگزین واکسن سه گانه گردید، و واکسن سه گانه تنها در سنین 18 ماهگی و6 سالگی تجویز می شود.
واکسن پنج گانه از ترکیب پنج واکسن ( کزاز، دیفتری، سیاه سرفه، هپاتیت B، هموفیلوس آنفولانزا ) ساخته می شود. که سه جزء آن یعنی کزاز، دیفتری وسیاه سرفه همان ترکیبات واکسن سه گانه است. بنابراین از سال 1393، واکسن های کزاز، دیفتری و سیاه سرفه ( واکسن سه گانه) در قالب واکسن پنج گانه در نوبت های 2 و 4 و 6 ماهگی به کودکان تزریق می شود.
برای اطلاعات بیشتر در مورد واکسن پنج گانه می توانید به مقاله ما با عنوان ” عوارض واکسن پنج گانه چیست؟ ” مراجعه کنید.
پس از بیان زمان تزریق واکسن سه گانه، به توضیح مختصری از این واکسن می پردازیم.
واکسن سه گانه چیست؟
همانطور که گفتیم واکسن سه گانه از ترکیب سه واکسن کزاز، دیفتری وسیاه سرفه ساخته می شود. نام دیگر آن واکسن ثلاث است، ودر جدول واکسیناسیون ممکن است آن را با نام DTaP نیز ببینید.
این واکسن به صورت عضلانی در قسمت خارجی ران تزریق می شود.
عوارض جانبی این واکسن اغلب به صورت خفیف است وهمانند اکثر واکسن ها شامل تب، تورم و قرمزی محل تزریق، بی اشتهایی و بی قراری است.این عوارض معمولا” بین یک تا سه روز طول می کشند، وغالبا” بعد از 24 ساعت کاهش می یابند.
در موارد بسیارنادری پس از تزریق واکسن سه گانه، بعضی از کودکان دچار تب بالا و تشنج می شوند، در این صورت باید فورا” به پزشک مراجعه کنید. عوارض شدید و نادر عمدتا” مربوط به جزء سیاه سرفه واکسن است.
بعد از 6 سال تمام ( 6 سال و 11 ماه و 29 روز)، تزریق واکسن سه گانه ممنوع است و باید از واکسن دوگانه بزرگسالان استفاده کرد.
کودکانی که تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی هستند و کودکانی که مبتلا به اختلالات عصبی مانند تشنج و صرع هستند، لازم است قبل از تزریق واکسن سه گانه با پزشک مشورت کنند.
بیماری هایی مثل سرماخوردگی خفیف و اسهال معمولا” موجب تا”خیر در دریافت واکسن سه گانه نمی شوند. در این صورت با پزشک مشورت کنید.
سایت مدآوا لیستی از پزشکان متخصص اطفال سراسر کشور را به تفکیک شهر و روستا فراهم آورده است. در صورت نیاز می توانید به آن مراجعه کنید.
همانطور که گفتیم واکسن سه گانه از بیماری های دیفتری، کزاز و سیاه سرفه پیشگیری می کند. در ادامه مقاله ی” زمان تزریق واکسن سه گانه” ، به طور مختصر هرکدام از این بیماری ها را معرفی می کنیم.
کزاز
کزاز یک بیماری عفونی است، که در اثر نوعی باکتری به وجود می آید. در این بیماری عضلات سر، صورت، گردن، ساعد، دست، پا و کمر، سفت و گرفته می شوند. گرفتگی و تشنج عضلات تنفس باعث مرگ بیمار می شود.
باکتری عامل این بیماری بیشتر در خاک و کود و گرد و غبار وجود دارد. بهترین راه مقابله با این بیماری واکسن کزاز است.
دیفتری
دیفتری یک بیماری عفونی است که از طریق نوعی باکتری ایجاد می شود. این بیماری اغلب غشاء مخاطی بینی و گلو را درگیر می کند، و منجر به گلودرد شدید، تب، تورم غدد لنفاوی و ضعف می شود.
دیفتری یکی از عوامل مرگ کودکان در سال های گذشته بوده است. مهمترین راه پیشگیری از این بیماری واکسن آن است .
سیاه سرفه
سیاه سرفه یک بیماری تنفسی است که توسط نوعی باکتری ایجاد می شود. این بیماری از طریق قطرات ترشح بینی و حلق منتشر می شود، و در کودکان بیشتر دیده می شود.
در این بیماری، فرد بیمار دچار سرفه های سخت می شود که در آن تنفس به سختی انجام می شود. این سرفه ها به قدری سخت است که ممکن است نفس کودک قطع شود و کودک خفه شود.
مهمترین راه پیشگیری از این بیماری، واکسن آن است.
تا اینجای مقاله در مورد زمان تزریق واکسن سه گانه صحبت کردیم. درادامه، اقدامات لازم برای قبل و بعد از واکسن سه گانه را بیان می کنیم.
اقدامات لازم قبل و بعد از تزریق واکسن سه گانه
بیشتر کودکان هنگام تزریق واکسن ترس واسترس زیادی را تجربه می کنند. والدین می توانند با انجام اقداماتی از میزان آن بکاهند.
اقدامات قبل از تزریق واکسن سه گانه
- سعی کنید در زمان تزریق واکسن و قبل از آن آرامش داشته باشید، زیرا بخش زیادی از استرس والدین به کودکان منتقل می شود.
- تلاش کنید، با استفاده از اسباب بازی های مختلف کودک را سرگرم کنید و در زمان تزریق واکسن حواس کودک را پرت کنید.
- در صورت امکان هنگام تزریق واکسن، کودک را در آغوش خود بگیرید و ازاین طریق بخشی از استرس را از او دور کنید.
- بعد از تزریق واکسن، کودک را نوازش کنید و وسعی کنید نگرانی و اضطرابش را با محبت کمتر کنید.
اقدامات بعد از تزریق واکسن سه گانه
- هر 4 یا 6 ساعت یک بار، طبق تجویز پزشک، به کودک قطره استامینوفن بدهید. ( دوبرابر وزن کودک). این کار را تا زمانی که کودکتان درد و تب دارد ادامه دهید. ( با مشورت دکتر ازایبوپروفن نیز می توانید استفاده کنید.)
- در طی 24 ساعت اول بعد از تزریق، محل تزریق را سرد و خنک کنید. این کار را با استفاده از یک حوله یا پارچه سرد انجام دهید. مراقب باشید که مستقیما” روی محل تزریق یخ نگذارید.
- در 24 ساعت دوم بعد از تزریق، محل تزریق را با حوله گرم کنید. دقت کنید حوله زیاد گرم نباشد، هر چند دقیقه یک بار حوله را بردارید تا به پای کودک آسیب نرسد.
- مرتب به کودک شیر و مایعات بدهید. این کار در پایین آمدن تب کودک تا”ثیر دارد.
- به کودک لباس های خنک و گشاد بپوشانید. لباس های تنگ ممکن است به محل تزریق فشار بیاورد و کودک را اذیت کند.
امیدواریم مقاله ” زمان تزریق واکسن سه گانه ” برایتان مفید بوده باشد. پیشنهاد می کنیم مقاله ما با عنوان ” واکسن شش ماهگی شامل چیست؟ ” را نیز مطالعه کنید.
منابع : راهنمای ایمن سازی مصوب کمیته کشوری
پ