آبسه دندان ( به انگلیسی tooth abscess ) موضوع امروز نوشته ما در وب سایت سلامت مدآوا است. آبسه دندان یک کیسه زیرپوستی پر از چرک عفونی است که در زیر دندان یا لثه دیده می شود. این کیسه به دلیل عفونت باکتریایی تشکیل می شود. محل قرار گیری آن در لثه و دندان می تواند متفاوت باشد.
دو نوع آبسه وجود دارد. 1- آبسه دندان 2- آبسه لثه
در آبسه دندان نفوذ باکتری هایی از طریق دندان اتفاق می افتد. ( دندان پوسیده یا شکسته )
در آبسه لثه ، راه نقوذ از طریق لثه است ( لثه حساس ، قرمز و متورم می شود).
آبسه خود به خود درمان نمی شود و حتما باید توسط دندانپزشک درمان شود. اولین اقدام دندانپزشک خارج کردن چرک است. در برخی از موارد پزشک بالجبار مجبور است دندان را خارج کند. سهل انگاری در درمان آبسه بسیار خطرناک است و می تواند متجر به انشتار و گسترس عفونت در نقاط دیگر بدن و حتی مرگ فرد شود.
برای اینکه مطعمن شوید درد دندان شما ناشی از آبسه است باید علائم آن را بشناسید.
علائم آبسه دندان
- درد مقاوم و شدید در فک ، گردن و گوش
- حساسیت شدید به خوردنیهای سرد و یا گرم
- حساسیت فک به لمس و ضربه
- تب
- صورت و یا فک متورم
- بوی بدن دهان
- تورم و حساسیت بالای غدد لنفاوی زیر فک و گردن
- احساس مزه های و یا بوهای عجیب داشتن
- مشکل در بلع و نفس کشیدن
اگر تعدادی از علائم فوق را داشتید سریعا به دنداپزشک مراجعه کنید. اگر دنداپزشک در نزدیکی شما نبود به اورژانس مراجعه کنید.
برخی از مواقع ابسه همانند یک جوش بر روی لثه است که اگر فشار بدهید مایعی چرکی از ان خارج می شود . در اینصورت می توان اطمینان داشت که شما آبسه دندان دارید.
علت تشکیل آبسه دندان چیست ؟
ما قبلا در نوشته آناتومی دندان گفتیم که دندان دارای لایه های از جنس متفاوت است. جنس رویی دندان که محکمترین بخش دندان است ( عاج ) جلوی نفوذ باکتری ها را بخش های داخلی دندان را می گیرد.
اگر به هر دلیلی مانند پوسیدگی یا شکستگی باکتری ها به مغز دندان ( داخلی ترین بخش دندان ) نفوذ کنند، آبسه تشکیل می شود. مغز دندان یا پالپ از مویرگهای خونی و اعصاب تشکیل شده است که نفوذ باکتری ها به انها سبب تشکیل چرک یا عفونت می شود. این نفوذ با احساس درد شدید نیز همراه است.
این چرک تشکیل شده در پالپ به مرور به ریشه دندان نفوذ می کند و به شکل برامدگی دیده می شود. اگر آبسه دندان درمان نشود می تواند به استخوانها و دیگر نقاط بدن گسترش پیدا کند.
باکتری ها در حال طبیعی نمی توانند به مغز دندان ( پالپ ) نفوذ کنند. اگر بخش ساخت دندان ( عاج ) پوسیده شود و یا دندان دچار لب پریدیگی و شکستگی شود باکتری به مرور به مینا و سپس به مغز دندان نفوذ می کنند.
چه شرایطی خطر تشکیل آبسه را تشدید می کند ؟
عوامل زیر می تواند خطر ابتلا به آبسه را بیشتر کند:
- عدم رعایت بهداشت دندان : اگر شما اهل مسواک زدن و نخ دندان بصورت مرتب نیست احتمال پوسیدگی دندان و تشکیل آبسه دندانهای شما بیشتر است. سعی کنید حداقل دوبار در روز مسواک بزنید و یک باراز نخ دندان استفاده کنید.
- مصرف زیاد شکر : مصرف مکرر غذهایی که شکر زیاد دارند همانند شیرینی و شکلات می تواند به شتکیل آبسه کمک کند.
- خشکی دهان: از عوارض برخی از داروها می تواند خشک شدن دهان باشد. خشکی دهان خطر پوسیدگی دندانها را افزایش می دهد.
درمان آبسه چیست ؟
درمان آبسه دندان توسط دندانپزشک انجام میشود. دنداپزشک برای تشخیص دقیق آبسه نیاز به آزمایش لمس کردن ، مشاهده عکس برداری با اشعه ایکس و یا سی تی اسکن باشد. تمامی این موراد می تواند به دنداپزشک کمک کند تا یکی از راهکارهای درمانی زیر را انتخاب کند.
- باز کردن و خالی کردن چرک آبسه : دنداپزشک در ابتدا در محلی که می خواهید بریدگی ایجاد کند یک بی حسی موضعی می زند. سپس یک بریدگی کوچک ایجاد می کند تا چرک و مواد عفونی آبسه خارج شود. پس از خروج مواد عفونی نیاز به پاکسازی است. در مواردی که عفونت به ریشه و مغز دندان نفوذ کرده ممکن است عمل ” ریشه کانال ” نیاز باشد.
- عمل کانال ریشه : پس از بی حس کردن اطراف دندان ، دنداپزشک از طریق یک دریل مخصوص یک حفره یا سوراخ در دندان ایجاد می کند و از آن طریق محتویات درونی دندان را عفونی و پوسیده شده اند را خارج می کند. هنگامی که دندان به طور کامل پاک شد، حفره بسته می شود. این عمل به عصب کشی دندان نیز شهرت دارد.
- خارج کردن دندان : اگر شدت نفوذ عفونت به دندان زیاد باشد وتخریب آن زیاد باشد. دنداپزشک ممکن است تصمیم به در آوردن و یا کشیدن دندان بشود.
- تجویز انتی بیوتیک: اگر عفونت فقط محدود به دندان باشد احتمالا نیاز به تجویز آنتی بیوتیک نیست. ولی اگر عفونت به دیگر دندانها و استخوان فک گسترش پیدا کرده باشد. در اینصورت می بایست برای مقابله با عفونت انتی بیوتیک مصرف کنید.
[ نوشته پیشنهادی : دندان درد در بارداری ]
درمان های خانگی برای آبسه
آبسه باید توسط دندانپزشک درمان شود. راهکارهای زیر برای کاهش درد می توانند موثر باشند و به هیچ وجه جنبه درمانی ندارند.
- آب کشی و شستشو دندان با آب نمک گرم
- مصرف استامینوفن ویا ایبوپروفن
در نوشته ما سعی کردیم به سوالات شما درباره آبسه دندان پاسخ بدهیم. علت ، علائم و درمانهای ان را به زبان ساده برای شما نوشتیم. اگر در اینخصوص سوالی دارید نگران باشید در پایین همین نوشته ( بخش نظرات ) دیدگاه خود را برای ما بنویسید به شما قول می دهیم در سریع ترین زمان ممکن به شما پاسخ بدهیم.
منابع :